گوزن زرد ایرانی در تکاپوی زندگی
در تقویم جهانی هر ساله سومین جمعه ماه می که در سال ۲۰۲۴ معادل ۱۷ می و ۲۸ اردیبهشت است، به نام روز جهانی گونه‌های در معرض انقراض نامیده شده و به منظور جلب توجه به اهمیت حفاظت از تنوع زیستی و محیط زیست تدارک دیده شده است. این رویداد فرصتی است برای توجه به گونه‌هایی که در معرض خطر انقراض قرار دارند و نیازمند حفاظت فوری هستند.
در این روز، بسیاری از سازمان‌ها، موسسات مردم‌نهاد، دولت‌ها و افراد به وسیله برنامه‌های آموزشی، کمپین‌های اطلاع‌رسانی، فعالیت‌های خیریه و حمایت از پروژه‌های حفاظت از محیط زیست به ارتقای آگاهی در مورد گونه‌های در معرض خطر انقراض می‌پردازند. این فعالیت‌ها برای ترغیب به اقدامات موثر برای حفظ گونه‌های در معرض خطر، حمایت از پارک‌ها و مناطق حفاظت‌شده، و کنترل قاچاق حیوانات و گیاهان وحشی انجام می‌شوند.
اهمیت این روز از این روست که گونه‌های مختلف زنده بر روی زمین، نقش بسیار مهمی در تعادل و پایداری اکوسیستم‌ها و زیستگاه‌ها دارند. از طریق حفظ این گونه‌ها، ما می‌توانیم از انقراض زندگی‌های حیاتی و تاثیرات منفی بر اکوسیستم‌های جهانی جلوگیری کنیم. برای جلوگیری از خطر نابودی تنوع زیستی علاوه بر بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی، ضروری است تا تک تک افراد جامعه در سبک زندگی، میزان هدر رفت منابع غذایی و انرژی بازنگری اساسی کنند.
ایران یکی از کشور‌هایی است که به دلیل داشتن آب و هوای چهار فصل و مناطق خزری، کویری، کوهستانی و گرمسیری زیستگاه‌های متنوعی را فراهم آورده است و این تنوع سبب شده تا انوع گیاهان و گونه‌های جانوری مختلف در سراسر ایران یافت شوند. اما با وجود این شرایط آب‌وهوایی متنوع، متاسفانه به دلیل برخی عوامل طبیعی و بسیاری از عوامل انسانی شاهد از بین رفتن بعضی از این گونه‌های کمیاب در برخی از مناطق هستیم.
از جمله عوامل انسانی تهدید‌کننده تنوع زیستی در ایران می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد:
- تغییر کاربری اراضی به کشاورزی
- تغییر کاربری اراضی به مناطق مسکونی و صنعتی
- تجاوز به عرصه‌های طبیعی
- تجارت حیوانات و گیاهان وحشی
- آلودگی آب‌ها
یکی از گونه‌های در حال انقراض ایران، گوزن زرد ایرانی است. این گونه کمیاب طبق فهرست ارائه‌شده از طرف اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت که به فهرست سرخ معروف است، در رده «EN» و در معرض خطر قرار دارد. تا نیم قرن پیش تصور می‌شد که نسل گوزن زرد در دنیا برای همیشه منقرض شده است اما حدود ۵۰ سال پیش چهار راس گوزن زرد در دز و کرخه مشاهده و برای تکثیر بهتر در مناطق مختلف ایران پراکنده شدند. به همین جهت، تلاش برای نجات و حفظ بقای این گونه ارزشمند، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است که می‌تواند بخش مهمی از مسئولیت اجتماعی و محیط‌زیستی شرکت‌های نفتی فعال در حوزه کرخه و استان خوزستان را به خود اختصاص دهد. به گفته رئیس اداره حیات وحش اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان، برای مدیریت بهتر شرایط این گوزن‌ها، باید همه گوزن‌های رهاسازی شده ردیاب‌های ماهواره‌ای را داشته باشند. به همین جهت، انرژی دانا، در راستای ایفای مسئولیت اجتماعی خود و توسعه پایدار با اولویت حفظ محیط زیست به‌عنوان میراث ماندگار برای آیندگان، اقدام به خرید دستگاه‌های قلاده ردیاب ماهواره‌ای نموده و به سازمان مجری مربوطه “موسسه حافظان حیات وحش شیردال” و اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان تحویل داده است. علاوه بر آن تعهد سرویس یکساله مربوطه را نیز نموده است.
اکنون بیش از هر زمان دیگری، وقت آن است که همه ما زندگی هماهنگ با طبیعت را آغاز کنیم. نکته‌ای که امروز همه دوستد‌‌اران محیط زیست بر آن اتفاق نظر دارند آن است که، تا زمانی که بینش و نگرش انسان‌ها نسبت به محیط زیست تغییر پیدا نکند، وضعیت محیط زیستی بهبود پایدار را تجربه نخواهد کرد و این مهم تنها با آموزش‌ها و ترویج سواد زیست محیطی تحقق خواهد یافت. افزایش آگاهی مردم جامعه و به خصوص کودکانی که فردای کشور را خواهند ساخت نیز نقش بسزایی در کمک به محیط زیست این مرز و بوم ایفا خواهد کرد.
ما به سوالات شما پاسخ می دهیم